برنده و بازنده اقتصادی المپیک

در یک روز معمول تابستانی در پاریس، گردشگران فوج‌فوج به محله تاریخی لومره سرازیر می‌‌‌شوند و در خیابان‌‌‌های قرون وسطایی جذابش با آن بوتیک‌‌‌های شیک و باشکوه پرسه می‌‌‌زنند، به عمارت‌‌‌های شخصی خیره‌‌‌کننده چشم می‌‌‌دوزند، میدان مربعی ووژ پاریس را پشت سر می‌‌‌گذارند و رستوران‌‌‌ها و کافه‌‌‌هایش را پر می‌‌‌کنند. با این پس‌‌‌زمینه و هم‌زمانی بازی‌‌‌های المپیک در پاریس، دور از تصور نبوده که صاحبان کسب‌و‌کارهای کوچک انتظار تابستان داغ‌‌‌تری را داشته باشند. پس چگونه است که به گزارش ای‌‌‌بی‌‌‌سی نیوز، برخلاف انتظارها، خیابان‌‌‌های پاریس حتی جمعیت معمول هر تابستان را هم به خود ندیده‌‌‌اند و فروشگاه‌‌‌ها و کافه‌‌‌ها در روزهای منتهی به المپیک به شکل قابل‌توجهی خالی‌‌‌تر بوده‌‌‌اند؟ وخامت اوضاع به حدی است که کسب‌و‌کارهایی مثل کافه‌‌‌ای که بین انگلیسی‌‌‌زبان‌‌‌ها بسیار محبوب است و معمولا برایش سر و دست می‌‌‌شکنند، در حسرت تابستان‌‌‌های گذشته مانده‌‌‌اند.
صاحب این کافه می‌‌‌گوید: «چیزی که شاهدش هستیم زمین تا آسمان با آنچه کسبه با شنیدن خبر آمدن المپیک به پاریس انتظارش را داشتند، فرق دارد.» کارول یکی دیگر از کسبه که اصالتا کانادایی است و ۲۰سالی می‌شود در این محله کاسبی می‌‌‌کند می‌‌‌گوید: «قطعا چیزی نیست که امیدوار بودیم، حداقل تا الآن که نبوده. برای همه همین‌طور است. هیچ‌کس راضی نیست.» کارول عوامل متعددی را در این استقبال اندک دخیل می‌‌‌‌‌‌داند، اما از نظر او اولین و مهم‌ترین عامل کاهش جمعیت، اقدامات امنیتی است که باعث شده گردشگران با حصارهای فلزی و ایست‌‌‌های بازرسی مواجه شوند و از آنها QR کد مخصوصی مطالبه می‌شود که ممکن است فراموش کرده باشند با خودشان بیاورند یا اصلا از اول آن را دریافت کرده باشند. گردشگران باید قبل از مراسم افتتاحیه، برای دسترسی به برخی مناطق محبوب در امتداد رود سن، این مجوز دیجیتالی را دریافت می‌‌‌کردند.
اکنون بعد از گزارش مقامات از آتش‌‌‌سوزی و خرابکاری‌‌‌های دیگری که در شبکه ریلی سریع‌‌‌السیر رخ داده، بازدیدکنندگان با اختلالات عمده‌‌‌ای مواجه هستند. برخی از گردشگران احتمالی تصمیم گرفته‌‌‌اند از ترس گرانی، انبوه جمعیت و هرج و مرج در طول بازی‌‌‌های المپیک کاملا از پاریس دور بمانند. علاوه بر آن، تعداد شهروندان خود پاریس که به طور معمول تابستان‌‌‌ها از شهر خود فرار می‌‌‌کنند، امسال بیشتر از هر سال است. به گفته کارول، بسیاری از گردشگران هنوز نرسیده‌‌‌اند و شهروندان هم رفته‌‌‌اند، پس عملا تاثیر دو سویه است. درباره گردشگرانی که اینجا هستند هم مردم نمی‌توانند به راحتی هرجایی که دلشان می‌‌‌خواهد بروند، بنابراین عملا در منطقه اقامتشان گیر کرده‌‌‌اند. تا قبل از برگزاری مراسم افتتاحیه، حتی یک سفر ساده درون شهری هم به سختی انجام می‌‌‌شد.
زوج بریتانیایی که هفته گذشته و قبل از افتتاحیه، به پاریس آمده بودند گفتند پیدا کردن تاکسی برای رسیدن به هتل مثل کابوس بود و خوش‌‌‌شانس بودند که اصلا ماشین گیرشان آمد؛ با اینکه چند برابر معمول از آنها کرایه گرفتند. نکته جالب توجه اینجاست که آنها هیچ علاقه‌‌‌ای به المپیک ندارند و قطعا به خاطر آن اینجا نیستند. آن دو برای شرکت در یک مراسم عروسی در حومه شهر به پاریس آمده‌‌‌اند و می‌‌‌خواستند چند روزی را هم در پاریس بگذرانند. به گفته این زوج به نظر می‌رسد مسوولان پاریس خیلی به این موضوع فکر نکرده‌‌‌اند که مردم چگونه قرار است در شهر تردد کنند. بدون شک روند وقایع، امیدهای تجاری ژان‌‌‌پیر سالسون، مالک بوتیک لباس مردانه فروشی فکتوریز پاریس در لومره را نقش بر آب کرده است. طبق تخمین سالسون، فروش او نسبت به همین موقع در سال گذشته ۳۰‌درصد کاهش داشته است. او می‌‌‌گوید: «امسال تعداد گردشگران بسیار کمتر شده. من فکر می‌‌‌کنم از ترس المپیک تعمدا از فرانسه و پاریس اجتناب می‌‌‌کنند. برای کسانی که در پاریس هستند هم، رسیدن به مرکز شهر به طرز عجیبی دشوار شده. مناطقی وجود دارند که ماشین شخصی به آنها راه ندارد و باید پیاده و با مترو بروید و برخی از ایستگاه‌‌‌های مترو هم بسته هستند.»
تحلیلگران می‌‌‌گویند هزینه‌‌‌های سربه‌‌‌فلک کشیده سفر به پاریس و اقامت در آن به این معناست که صندلی‌‌‌های هواپیماها خالی می‌‌‌مانند و هتل‌‌‌ها به اندازه معمول تابستان‌‌‌های شلوغشان پر نمی‌‌‌شوند. «اولیویه پونتی»، معاون واحد اطلاعات شرکت داده‌‌‌های مسافرتی «فورواردکیز»، که به اطلاعات بلیت‌ها دسترسی دارد، می‌‌‌‌‌‌گوید که ورود به پاریس در ۳هفته پیش از بازی‌‌‌ها نسبت به سال گذشته ۱۳‌درصد کمتر شده است، یعنی گردشگران معمولی سفر خود را به تاخیر انداخته‌‌‌اند، البته آنهایی که برای بازی‌‌‌های المپیک به پاریس آمده‌‌‌اند، نرخ ورودی را ۸‌درصد افزایش داده‌‌‌اند. برخی از گردشگرانی که معمولا در این بازه از سال به پاریس سرازیر می‌‌‌شدند، از قیمت‌های گزاف و خبرهایی که درباره موانع جدید به گوششان رسیده دلسرد شده‌‌‌اند. برنامه‌‌‌ آنها برای سفر به پاریس همچنان به قوت خود باقی‌‌‌ است، ‌‌‌ اما نه در این زمان.
خطوط هوایی آسیب این چرخش را تجربه می‌‌‌کنند. به گفته پونتی بعد از آنکه خطوط هوایی به خاطر بازی‌‌‌ها ظرفیت خود را افزایش دادند و قیمت‌ها را سرسام‌‌‌‌‌‌آور بالا بردند، برخی از هواپیماها خالی به پاریس می‌‌‌رسند. خطوط هواپیمایی کی‌‌‌ال‌‌‌ام اعلام کرده که انتظار دارد در سه‌ماهه سوم سال به خاطر بازی‌‌‌ها۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون یورو کاهش درآمد داشته باشد. شرکت هواپیمایی دلتا هم پیش‌بینی می‌‌‌کند که از ژوئن تا اوت ضرری ۱۰۰ میلیون دلاری را متحمل شود.
به گفته تیم هنچل، مدیرعامل پلتفرم رزرو هتل «هتل‌‌‌پلنر»، گردشگرانی که به پاریس آمده‌‌‌اند با قیمت‌های گزافی مواجهند و همین اتفاق به خالی ماندن اتاق‌‌‌ها منجر شده است. با توجه به اینکه نرخ متوسط کرایه اتاق دو برابر معمول شده، عجیب نیست که این روزها فقط ۷۰‌درصد از هتل‌‌‌های پاریس پر شده‌‌‌اند، در حالی که این رقم سال گذشته همین موقع ۹۰‌درصد بوده است. هنچل می‌‌‌گوید: «قیمت‌هایی که برای سفر به پاریس و اقامت در هتل در طول بازی‌‌‌های المپیک تعیین شده برای مصرف‌کنندگان بسیار بالاست و حالا هتل‌‌‌ها دارند قیمت‌هایشان را به شدت کاهش می‌‌‌دهند.»
برخی از صاحبان کسب‌وکار خلوتی این روزها را تصدیق می‌‌‌کنند و می‌‌‌گویند: «درست است که بسیار خلوت‌‌‌تر از پارسال همین موقع است، اما احتمالا در چند روز آینده دوباره رونق بگیرد.» یا حداقل کسبه امیدوارند که این‌‌‌طور شود، چون چیزی که در حال حاضر شاهدش هستند اصلا آن وضعیتی نیست که انتظار داشتند.
روی دیگر سکه
شرکت Airbnb با چنین مشکلاتی مواجه نشده است. این پلتفرم در بیانیه‌‌‌ای اعلام کرده که المپیک پاریس یکی از بزرگ‌ترین رویدادها در تاریخ این شرکت بوده و استقبال از خانه‌‌‌های محلی در این برهه در مقایسه با هر رویداد دیگری در طول عمر شرکت بیشتر بوده است. این نشان می‌‌‌دهد که وضعیت کسب‌و‌کارهای خرد در مواجهه با المپیک فقط یک روی سکه است. ماجرا همین‌‌‌جا تمام نمی‌شود.
اگر موقعی که مدال‌‌‌ها را بر گردن برندگان المپیک امسال می‌‌‌اندازند، خوب دقت کنید، شاید تکه آهن شش ضلعی را در مرکز هر مدال ببینید. این تکه فلز بخشی از برج ایفل است که پس از بازسازی برج، نگه‌‌‌‌‌‌ داشته شده است. این مدال‌‌‌ها که توسط برند شومت (Chaumet)، یکی از برندهای لوکس تحت لوای LVMH طراحی شده‌‌‌اند، فقط یک نمونه از مواردی است که نشان می‌‌‌دهند چگونه برندهای این شرکت شکوه و تجمل را به بازی‌‌‌ها افزوده‌‌‌اند. حتی مشعل هم در یک صندوق شطرنجی لویی‌ویتون نگهداری می‌شود. LVMH نه تنها شریک خلاق بازی‌‌‌های امسال است، بلکه به لطف قرارداد اسپانسری ۱۵۰ میلیون یورویی، یکی از بزرگ‌ترین حامیان مالی آن نیز محسوب می‌شود. این مقدار بیش از یک دهم از کل حمایت مالی ۱.۳ میلیارد دلاری است که انتظار می‌‌‌رود بازی‌‌‌ها دریافت کنند. برنارد آرنو، مدیرعامل LVMH، پسر ارشدش آنتوان را مسوول نظارت بر همکاری با رویداد امسال کرده است.
اما آیا حضور پررنگ LVMH در بازی‌‌‌های امسال در نگاه اول غیرمعمول به نظر نمی‌‌‌رسد؟ چون از دیرباز برندهای لوکس اسپانسر، فقط به ورزش‌‌‌هایی اکتفا می‌‌‌کردند که متعلق به طبقه خاصی از جامعه با ثروت‌‌‌های دیرینه بودند؛ مانند هرمس و سوارکاری یا ساعت رولکس و تنیس. با این حال، LVMH در سال‌‌‌های اخیر حوزه حمایت خود را گسترش داده و ثابت کرده که در انتخاب همکاری‌‌‌هایش تعصبی ندارد. برند لویی ویتون در سال ۲۰۲۰ حامی لیگ بسکتبال آمریکا شد و در سال ۲۰۲۳ از جام جهانی راگبی حمایت کرد. تازه این رویکرد مختص LVMH هم نیست. سال گذشته پرادا، رقیب ایتالیایی، همکاری خود را با تیم فوتبال زنان چین اعلام کرد.
این تغییر نشان‌‌‌دهنده جریانی است که ناظران صنعت آن را «عادی‌‌‌سازی تجملات» می‌‌‌نامند. یعنی چه؟ صنعت کالاهای لوکس، اکنون بیشتر درآمد خود را از فروش کالا به مشتریانی کسب می‌‌‌کند که می‌‌‌خواهند ثروتمندتر از آنچه در واقعیت هستند به نظر برسند، نه آنهایی که حقیقتا ثروتمندند و LVMH امیدوار است بتواند میلیون‌‌‌ها بیننده بازی‌‌‌ها را ترغیب کند که کمی سر کیسه را شل کنند. اظهارنظر درباره اینکه آیا سرمایه‌گذاری عظیم LVMH در المپیک نتیجه خواهد داد یا نه، کار ساده‌‌‌ای نیست. بر کسی پوشیده نیست که اندازه‌‌‌گیری بازگشت سرمایه چنین اقداماتی مشکل است.
یکی از مدیران یک برند لباس ورزشی که از حامیان مالی بازی‌‌‌های قبلی المپیک بوده، می‌‌‌گوید شرکتش هرگز تاثیر زیادی را احساس نکرده است. البته احتمالا هدف LVMH، یک سرمایه‌گذاری استراتژیک بلندمدت است تا یک سود سریع تا بتواند به تدریج حضور و اعتبار جهانی خود را افزایش دهد. باید منتظر ماند و دید که تاثیر بازی‌‌‌های المپیک پاریس بر کسب‌و‌کارهای خرد و کلان همین روند را ادامه می‌‌‌دهد یا نقطه عطفی در راه است.